Misafir Yazar: Salih Ergün
| Bölüm-5-
İHA’ların terörle mücadele kapsamında gerek istihbarat toplamada gerekse istihbarat kaynağının hedefe dönüşümü sürecindeki bilgilerin analizinde karar vericilere sağladıkları veri aktarımının önemi artmaktadır.
THz görüntüleme teknolojisi ile ulaşılan örtü ötesi görüntüleme imkânı sayesinde teröristlerin silah, patlayıcı vb. materyalleri eylem yapacakları son ana kadar saklayabilmelerinin engellenmesi mümkün olabilecektir.
Terör eylemlerinde kullanılacak gizlenmiş materyallerin erkenden tespitinin, önleyici tedbirlerin alınması bakımından zaman tasarrufu sağlayacak olması da dikkate alındığında bu yetenek daha fazla önem kazanmaktadır.
THz görüntüleme teknolojisinin İHA üzerinde faydalı yük olarak kullanılması, tehdidin teşhis edilmesindeki temel girdileri sağlama açısından faydalı olacaktır. Çeşitli kaynaklardan oluşturulan istihbaratın hedef kriterine dönüştürülmesinde kritik bir adım olan silah, patlayıcı vb. materyallerin somut olarak görüntülenmesi ve delile dönüştürülmesi, karar vericilerin hareket tarzları üreterek daha etkin bir şekilde müdahale etmesine de imkân sağlayacaktır.
İHA’larda Terahertz görüntüleme sistemi kullanımı ile “hedef tespit-teşhis-tepki” sürecini öngören bir modelleme şekilde sunulmuştur.
Burada ilk olarak “tehdit”, çeşitli vasıtalar ile veya faydalı yük olarak THz görüntüleme sistemine sahip bir İHA tarafından tespit edilmiştir. İkinci aşamada tespit edilen tehdidin THz görüntülemesi ile gerekli hedef kriterlerine uygun olup olmadığı sorgulanır. Burada THz görüntüleme teknolojisinin sağladığı faydalar ortaya çıkmaktadır. Zararlı materyallerin varlığının tespit ve teşhisi bu yetenekle sağlanmış olur.
Üçüncü aşamada değerlendirme yapacak karar vericiler, THz görüntüleme sayesinde İHA’nın sağladığı verileri inceleyerek gerekli hareket tarzlarını oluşturabilirler. Bu hareket tarzları yetki dâhilinde verinin sağladığı bilgi ışığında oluşturulması ve delillendirmeye esas teşkil etmesi bakımından önem kazanmaktadır. Dördüncü aşamada, değerlendiricilerin vereceği karar neticesinde bir “tepki” uygulanacaktır.
Tepkinin çeşidi ne olursa olsun hedef üzerindeki etkisinin kıymetlendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda beşinci aşamada hedefi takip eden İHA vasıtası ile tekrar görüntüleme yapılarak karar vericilere tepki neticesinde oluşan hasar kıymetlendirilmesi için bilgi sağlanır. Altıncı ve son aşamada ise bu kıymetlendirme neticesinde tespit edilen ihtiyaç üzerine karar alma süreci tekrar işletilerek istenen son duruma ulaşılır.
Burada söz konusu tehdit, silah ve patlayıcı taşıyan terörist unsurlar olabileceği gibi, Rusya’nın Ukrayna işgalinde de sıklıkla gördüğümüz mühimmatla donatılmış araçlar da olabilir. Tehdit, zararlı madde taşıyan araç, terörist gibi terör eylemi için kullanılabilecek insan veya her türlü vasıtaları temsil etmektedir. Bu modellemedeki İHA(+THz), THz görüntüleme yeteneğine sahip insansız hava araçlarını belirtmektedir.
Günümüzde THz görüntüleme yapan çeşitli cihazlar geliştirilmiştir, fakat İHA üzerinde faydalı yük olarak kullanıldığına rastlanılmamıştır. Özel şirketler tarafından araç üzerine monte edilmiş örnekleri mevcuttur.[i] Özellikle mini İHA’lar veya mini insansız helikopterler terör eylemlerini engellemede etkin olarak kullanılabilecektir.
[i] LIBS-THz sensor system for improvised explosive devices (IED) detection; http://www.i-a-i.com/view.asp?aid=359; Erişim tarihi: 10.10.2013
