Ukrayna geriliminin gölgesinde uzun süredir ilk kez toplanan NATO-Rusya Konseyi tartışmalı bitti. NATO Rusya’nın taleplerini reddederken Rusya’dan “İlişkiler bu şekilde devam edemez” açıklaması geldi.
Uzun bir aradan sonra bugün ilk kez toplanan NATO-Rusya Konseyinden, taraflar arasındaki gerilimi yatıştıracak sonuçlar çıkmadı. NATO, Rusya’nın güvenlik garantisi ve NATO genişlemesinin durdurulması gibi taleplerini reddetti.
Brüksel’deki NATO Ana Karargahında düzenlenen toplantıya Rusya’yı temsilen katılan Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko toplantı sonrasında sert açıklamalarda bulundu.
NATO’nun çeşitli konulardaki tutumunun Moskova açısından kabul edilemez olduğunu belirten Gruşko, Rusya’nın önerilerini nasıl hayata geçireceği ya da neden hayata geçiremeyeceğiyle ilgili NATO’dan yazılı yanıtlar beklediklerini söyledi.
“Avrupa’nın güvenliği için kestirilemeyecek sonuçları olur”
NATO’nun genişlemeye devam etmesinin, genişlemenin faydalarını geri planda bırakacak riskleri beraberinde getireceği uyarısında bulunan Gruşko, ilişkilerin daha da kötüleşmesinin Avrupa’nın güvenliği açısından önceden kestirilemeyecek sonuçları olacağını söyledi.
Brüksel’de bugün yapılan görüşmelerle ilgili “Şimdiye kadar hiç bu kadar dürüstçe ve keskin bir tartışma yürüttüğümüzü hatırlamıyorum” diyen Gruşko, ancak iki taraf arasında “ortak pozitif bir gündem bulunmadığını” kaydetti.
“NATO kabul edilemez riskler yaratıyor”
NATO’nun tarihinin savaş ve askeri müdahalelerden ibaret olduğunu söyleyen Rus yetkili, İttifak’ı Rusya’nın ilerlemesini durdurmaya çalışmak ve tüm alanlarda üstünlüğü kazanmaya çalışmakla suçladı. NATO’nun Rusya açısından kabul edilemez riskler yarattığını belirten Gruşko, ilişkilerin bu şekilde devam edemeyeceğini ve bir çıkış yolu bulunmasını istediklerini belirtti.
Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin de, Rusya’nın gerilimi yatıştırmaya, iki taraf arasında olay ve çatışmaları önlemeye yönelik önerilerinin NATO tarafından önemsenmediğini belirtti.
Rusya, NATO’dan İttifak’ın genişlemeyi durdurmasını ve Ukrayna’nın yanı sıra Rusya’ya komşu NATO üyesi Estonya, Letonya ve Litvanya gibi ülkelerdeki asker ve askeri teçhizatını geri çekmesini talep etmişti. Rusya ayrıca İttifak’ın kendi bölgesine genişlemesini tehdit olarak nitelendirerek NATO’dan güvenlik garantisi istemişti.
Stoltenberg: Ukrayna kendi karar verir
NATO ve ABD’den yapılan açıklamalarda ise Rusya’nın talepleri geri çevrilerek diğer konularda diyaloğa açık olunduğu mesajı verildi.
Yaklaşık dört saat süren toplantıya başkanlık eden NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, toplantı sonrasında yaptığı açıklamada Ukrayna konusunda NATO müttefikleri ile Rusya arasında önemli görüş ayrılıkları bulunduğunu belirterek Rus yetkililerle bu konuda “çok ciddi ve direkt” görüş alışverişinde bulunduklarını kaydetti.
Ukrayna’nın egemen bir ülke olarak yapacağı güvenlik anlaşmalarına kendi karar verme hakkı bulunduğunu ve NATO’nun kapılarını yeni üyelere açık tutmayı sürdüreceğini vurgulayan Stoltenberg, “Bu noktada başka kimsenin bir şey deme hakkı yok ve tabii ki Rusya’nın bir veto hakkı da bulunmuyor” diye konuştu.
ABD: NATO’nun açık kapı politikası sürecek
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da toplantı sonrasında yaptığı açıklamada “NATO’nun açık kapı politikasına kapıyı kapatmayacağız. NATO’nun genişlemeyi durdurmasına razı olamayız” diye konuştu.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, iki tarafın da diyaloğu yeniden başlatma ve gelecekteki toplantılar için bir takvim belirleme gerekliliği konusunda mutabık kaldığını belirterek Ukrayna konusunda gelecekte yapılacak görüşmelerin de kolay geçmeyeceğini kaydetti. NATO Genel Sekreteri, tehlikeli askeri gerilimler ya da kazaların önlenmesi, siber tehditlerin azaltılması, silahlanma kontrolleri ve silahsızlanma, konuşlandırılan füzelerin sayısına limit getirilmesi gibi konularda görüşmelere istekli olduklarını belirtti.
Rusya’nın Ukrayna’ya bağlı Kırım Yarımadasını 2014 yılında ilhak etmesinin ardından iki taraf arasında sert rüzgarlar esmiş ve Batılı ülkeler Rusya’ya yaptırımları devreye sokmuştu. 2002 yılında NATO ile Rusya arasında bir istişare platformu olarak kurulan NATO-Rusya Konseyi, 2014 krizinin ardından seyrek olarak ve alt düzeyde bir araya gelmiş, son toplantı 2019 yılı Temmuz ayında gerçekleştirilmişti.
Kaynak: Deutsche Welle Türkçe
