Misafir Yazar: Salih Ergün
| Bölüm-6-
Terörle Mücadelede insan yoğun tekniklerden teknoloji eksenli ve birbiriyle entegre edilmiş sistemlere geçişle birlikte görüntü istihbaratı alanında önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Gelinen noktada İHA’lardan elde edilen görüntüler değerlendirilmek suretiyle söz konusu bölgelere operasyonlar planlanmakta veya Silahlı İHA sistemlerine sahip olan ülkelerde tespit edilen tehditlere yönelik olarak doğrudan etkide bulunulmaktadır.
Terahertz görüntüleme sistemlerinin İHA’larda kullanımında sağlanması öngörülen en önemli kazanımın “masum – terörist” ayrımını yapmak bakımından sunacağı imkânlar olduğu değerlendirilebilir. Zira Terahertz görüntüleme sistemleriyle uzak mesafelerden tespit edilen şahısların taşıdıkları silah ve patlayıcı türü maddelerin mevcudiyetinin tespiti ile “tehdit-hedef” dönüşümüne ve dolayısıyla “masum – terörist” ayrımına daha yüksek doğruluk derecesiyle ve daha kısa sürede ulaşılabilinecektir. Bu sayede terörle mücadele sürecinde yaşanması muhtemel hataların önüne geçilmek suretiyle bu tarz durumların terör örgütleri tarafından propaganda aracı olarak kullanılması da engellenebilecektir.
İHA’ların dünya ülkelerinde çoğunlukla keşif ve gözetleme maksadıyla kullanıldığı günümüzde mevcut sistemlerin yetenekleri doğrultusunda İHA’larla tespit edilen şahısların hedef doğrulaması, bölgesel özelliklere ve tespit edilen şahısların meskûn mahal civarında veya içinde bulunması durumuna göre zaman zaman sağlıklı bir şekilde yapılamamaktadır. Bu nedenle tespit edilen tehditlerin hedef doğrulamasını sağlamak maksadıyla ilave personel görevlendirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Terahertz görüntüleme sisteminin İHA’lara entegrasyonunun personel tasarrufu ile birlikte, temas araması gibi zayiat riski yüksek görevlerden ziyade tespit ve teşhis edilen hedefleri etki altına almayı esas alan ve inisiyatifin güvenlik güçlerinde olduğu nokta operasyonların icrasına imkân sağlayacağı değerlendirilmektedir.
İHA’ların uzak mesafelerden görüntü elde etme yeteneğine Terahertz görüntüleme kabiliyetinin de ilave edilmesiyle birlikte tehditlerin çok uzak mesafelerden tespiti mümkün olacaktır. Bu sayede kitleleri hedef alan ve kentsel bölgelerde gerçekleştirilmesi planlanan eylemlere yönelik delillere çok daha erkenden ulaşılması ve zaman tasarrufu ile birlikte önleyici tedbirlerin alınması bakımından da inisiyatifin güvenlik güçlerinde kalmasının sağlanması mümkün olabilecektir.
Meskûn mahallere yakın bölgelerde icra edilen operasyonlarda yaşanan en önemli güçlük özellikle kırsal ve ormanlık arazilerde tespit edilen şahısların vatandaş-terörist ayrımının yapılmasıdır. Güvenlik güçlerinin bu konudaki hassasiyeti teröristlerce istismar edilmekte ve masum sivil vatandaş görünümünde, kıyafetlerinin içine gizledikleri silah, patlayıcı madde gibi suç unsurlarıyla güvenlik güçlerine yaklaşan teröristler zayiata sebep olmaktadırlar. İHA’larda Terahertz görüntüleme sistemlerinin kullanımı ile arazide veya üs bölgelerinde konuşlu güvenlik güçlerine yaklaşan teröristlerin daha uzak mesafelerden daha hızlı ve doğruluk derecesi daha yüksek bir şekilde tespitinin sağlanabileceği ve baskın tesirinin azaltılarak önleyici ve etkisiz hale getirmeye yönelik tedbirlerin de alınabileceği değerlendirilmektedir.
İHA’larda Terahertz görüntüleme sistemlerinin kullanımı ile patlayıcı maddeleri örtü ötesinde tespit yeteneği ile kara mayınlarının tespitini sağlayarak emniyetli bir şekilde müdahale yeteneği sağlanmasıyla birlikte teröristler tarafından yaygın olarak kullanılan EYP (El Yapımı Patlayıcı)’lerin tespiti ve müdahalesi de daha emniyetli bir şekilde gerçekleştirilebilir.
Sonuç
Günümüz küresel güvenlik ortamında asimetrik üstünlükleri ve kural tanımaz yöntemleri ile en önemli problem sahası olarak belirginleşen terör, sadece ülkesel veya bölgesel değil tüm insanlığı etkileyen küresel bir tehdit haline gelmiştir. Terörle mücadele yöntem ve taktikleri ise iç dinamiklere göre konumsal farklılık arz etse de stratejik olarak ulaşılmak istenen nihai hedef terör örgütlerinin propaganda ve eylem alanlarını daraltmak üzerine inşa edilmelidir.
Terörle mücadelenin boyutlarından birisi olan teröristle mücadelenin taktik anlamda hedefi terör örgütlerinin organize olma yeteneklerini azaltmak, hareket alanlarını daraltmak, ağırlık merkezleri olan lider kadroya etkide bulunmak ve baskı altında tutmak suretiyle karar mekanizmasını bozarak eylem yapma kabiliyetlerini sınırlandırmaktır. Dolayısıyla teröristle mücadelede taktik seviyede başarıya ulaşmak maksadıyla güvenlik güçleri açısından ihtiyaç duyulan en önemli kabiliyetlerin başında gerçek zamanlı olarak hedef tespiti ve teşhisini de içeren kapsamlı bir istihbarat alt yapısına sahip olmak gelmektedir.
Teröristle mücadelede görüntü istihbaratı oluşturma kapsamında mesafe, süre ve sağladığı veri akışı bakımından yaygın olarak İHA’lar kullanılmaktadır. İHA’ların 2000’li yıllardan itibaren terörle mücadelede kullanılması ile birlikte terör örgütlerinin sahip olduğu araziden faydalanma, küçük gruplar halinde hareket etme ve bu sayede gizli kalabilme gibi asimetrik üstünlükleri sınırlanmaya başlanmıştır. İHA’ların tehditlerin tespitinde sağladığı avantajların yanında tespit edilen tehditlerin değerlendirilerek teşhis edilmesi yani hedef kriterlerine uygunluğunun ortaya konularak “tehdit-hedef” dönüşümünün sağlanması maksadıyla faydalı yük olarak kullanılacak yeni sistemlerle entegrasyona ihtiyacı bulunmaktadır.
Örtü ötesi görüntüleme imkânı, insan vücuduna zararsız yapısı ve geliştirilmeye açık teknolojisi sayesinde Terahertz görüntüleme, görüntü istihbaratına yeni bir boyut kazandırmıştır. Elektromanyetik spektrumun mikrodalga ile kızılötesi arasında kalan bölümünde bulunan ve nesnelerin arkasını ve içini de görüntüleyebilen bu sistem sayesinde insan vücudunda gizlenmiş silah ve patlayıcı maddelerin tespiti mümkün olmaktadır.
Terahertz görüntüleme sistemlerinin uzak ve yakın mesafelerde sağladığı tespit ve teşhis imkânından yola çıkılarak İHA’larda kullanımına yönelik bir modelleme tasarlanmıştır. Hedef Tespit-Teşhis-Tepki sürecinin incelendiği modellemede, Terahertz görüntüleme Sisteminin faydalı yük olarak entegre edildiği bir İHA tarafından tespit edilen tehditlerin hedef kriterlerine göre teşhisi, görüntülenen silah, patlayıcı madde gibi bulgulara dayanılarak karar vericilerin yaptığı değerlendirme neticesinde söz konusu hedeflere tepkide bulunulması ve yapılan hasar kıymetlendirmesi ile ihtiyaç halinde sürecin tekrar işletilerek hedeflere yeni tepkiler uygulanması öngörülmüştür.
İHA’larda Terahertz Teknolojisi Kullanımı Modelinin sağlayacağı en önemli kazanımın İHA’ların keşif ve gözetleme maksadıyla kullanımında “masum-terörist” ayrımının yapılması bakımından kabiliyetlerinin artırılması olacağı değerlendirilmiştir. Bu sayede daha az gayret, zaman ve kaynak israfı ile daha etkin ve inisiyatifin güvenlik güçlerinde olacağı nokta operasyonların icrasının mümkün olabileceği de öngörülmektedir.
Bu teknolojinin kullanımıyla birlikte üs bölgesi ve arazide konuşlu birliklerin yaklaşan tehditlere yönelik daha hızlı ve yüksek doğrulukla istihbarata ulaşması sağlanabileceği, bununla birlikte henüz yeni keşfedilmiş olması ve İHA’lara yönelik bir uygulamasının mevcut olmaması nedeniyle geliştirilmeye ihtiyaç duyulan bir teknoloji olduğu tespit edilmiştir.
