Rusya ve İngiltere’nin Tahran büyükelçilerinin sosyal medyada paylaştıkları fotoğrafa İran tepki gösterdi.
Rusya ve İngiltere’nin Tahran büyükelçilerinin sosyal medyada paylaştıkları fotoğrafa İran tepki gösterdi.
İran’da bulunan İngiltere ve Rusya büyükelçileri bir görüşme gerçekleştirirken yaptıkları görüşmenin fotoğrafını sosyal medyada paylaşınca İran hükümetinin tepkisini çektiler.
Tahran’a yeni atanan İngiltere’nin Büyükelçisi Simon Shercliff ve Rusya’nın Büyükelçisi Levan Cagaryan Rusya’nın Büyükelçiliği’nde yaptıkları görüşmeden çekilen bir resimlerini sosyal medya üzerinden paylaşırken resmin çekildiği yerin ünlü Tahran Konferansı’nın yapıldığı merdivenler olduğuna dikkat çektiler.
Hatta Rus Elçi SSCB Lideri Josef Stalin’in, İngiliz Elçi’yse İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in oturduğu sandalyelerde poz verirken ABD Başkanı Franklin Roosevelt’in oturduğu sandalyeyse tarihi fotoğrafa uygun olarak boş bırakıldı. Söz konusu fotoğraf Tahran tarafından İran’ın bağımsızlığına hakaret olarak değerlendirildi ve iki diplomat İran Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
Fotoğrafın tarihsel anlamı
1943’te başkentteki büyükelçilikte düzenlenen Tahran konferansı sırasında İran’ın konumuysa tartışmaların asıl kaynağı. II. Dünya Savaşı sırasında 1941 yılında İngiltere İran petrolünü ele geçirmek adına İran’ın petrol zengini bölgelerini işgal ederek SSCB’ye uzanan “Pers Koridoru” adlı tampon bölge oluşturmuştu. Aynı zaman dilimi içerisindeyse SSCB, İran sınırları içinde kalan Güney Azerbaycan ve Kürt nüfusun yoğunlukta olduğu Mahabad bölgelerini ve Türkmen nüfusun yoğunlukta olduğu Horasan civarını askeri korumasına aldı.
Bu süreç içerisinde Rıza Şah Pehlevi tahttan inerken İngiltere tarafından Muhammed Rıza Pehlevi tahta geçirildi.
Daha sonradan “Pers Koridoru” 1942 yılından itibaren SSCB ve İngiltere arasında Almanya’nın müdahalesi olmadan askeri lojistik akışının gerçekleştiği alan haline gelmişti.
Kasım ve Aralık 1943’teki Tahran Konferansı, Nazi Almanyası’na karşı ikinci bir cephe açmak için müttefiklerin anlaşmasıyla sonuçlanmıştı.
Müttefikler ABD, İngiltere ve SSCB arasında yapılan Tahran Konferansı 1943’te bu atmosferde gerçekleşirken Almanya’nın yenilmesinden sonra İngiltere İran’da işgal ettiği topraklardan çekilmeyi kabul etti. Sovyetler de Güney Azerbaycan ve Horasan’dan askerlerini çekecekti.
Müttefik Kuvvetler’in liderleri Tahran’da Alman saldırganlığına karşı açılacak yeni cepheleri tartışmak için bir araya gelmişti.
Sovyetlerin garantörü olduğu Mahabad Cumhuriyeti ve Azerbaycan Milli Hükümeti, SSCB’nin çekilmesinin ardından 1 yıl hayatta kaldı. Sovyetlerin desteği olmadan Tahran’a karşı çok fazla direnemeyen iki ülke, 1946 yılında tekrar İran tarafından ele geçirildi.
İran’dan sert tepki
İran’ın görev süresi dolan Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Twitter’da “Bugün son derece uygunsuz bir fotoğraf gördüm. Ağustos 2021’in ne Ağustos 1941 ne de Aralık 1943 olduğunu hatırlatmama gerek var mı? İran halkı, nükleer anlaşma görüşmeleri de dahil olmak üzere, kaderlerinin asla yabancı elçiliklerde veya dış güçlerin kararlarına tabi olamayacağını gösterdi” diyerek resme tepki gösterdi.
Rus Büyükelçiliği’yse yaptığı açıklamada “Fotoğrafımıza verilen belirsiz tepkiyi dikkate alarak, İran karşıtı bir bağlamı olmadığını belirtmek isteriz. Dost İran halkının duygularını rencide etmeyeceğiz” dedi. Rusya Büyükelçiliği, “Bu fotoğrafın tek anlamı, İkinci Dünya Savaşı sırasında müttefik devletlerin Nazizm’e karşı ortak çabalarını takdir etmektir. İran bizim komşumuz ve dostumuzdur ve karşılıklı saygıya dayalı ilişkileri güçlendirmeye devam edecektir” açıklamasında bulundu.
İngiliz elçi Shercliff, Rus Büyükelçiliği’nin açıklamasını retweetledi.
Kaynak: Sol Haber
