Avustralya’nın Fransa ile yaptığı 90 milyar dolarlık denizaltı anlaşmasını, İngiltere ve ABD ile başka bir anlaşma yapmak için iptal etmesi Cumhurbaşkanı Macron’u küplere bindirdi. Avustralya ve ABD’deki büyükelçilerini derhal çeken Paris yönetiminin İngiltere’ye tepkisi de sert oldu: Bu yapılanlar karşılıksız kalmayacak…
Avustralya, 2030’ların ortalarında teslim edilecek dizel denizaltı filosunu inşa etmek için, Fransız gemi yapımcısı Naval Group’la 90 milyar dolarlık bir anlaşma yapmış ancak Perşembe günü bu anlaşmayı iptal ettiklerini, ABD ve İngiltere ile yeni bir anlaşma yaptıklarını duyurdu.
Bunun ardından kıyamet koptu. Emmanuel Macron, Fransa’yı hazırlıksız yakalayan bu gelişmenin ardından ABD ve Avustralya’daki büyükelçilerini geri çağırdı.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, Macron’un talimatı üzerine dün gece ülkenin ABD büyükelçisi Philippe Etienne’i geri çağırdığını duyurdu.
Fransa ayrıca Avustralya büyükelçisini de geri çağırdı ancak henüz İngiltere’deki büyükelçisi Catherine Colonna’yı çağırmak için herhangi bir adım atmadı ancak İngiltere ‘bu yaptıklarının karşılıksız kalmayacağı’ konusunda uyarıldı.
SORUMLU OLARAK ABD GÖRÜLÜYOR
Fransız yetkililerin ABD’yi anlaşmanın ana taşıyıcıları olarak gördükleri düşünülüyor. Boris Johnson ise İngiltere’nin Fransa ile ilişkisinin yaşanan gerginliğe rağmen ‘kaya gibi sağlam’ olduğunda ısrar etti.
Ancak bir Fransız diplomat İngiltere’yi “fırsatçı” davranmakla suçladı ve İngiltere’nin eski Fransa büyükelçisi Lord Peter Ricketts, üç ülkeye karşı daha fazla önlem alınmasını beklediğini söyledi.
Dün gece sosyal medyada yazan Lord Ricketts, Fransa’nın şu ana kadarki hareketlerinin İngiltere’yi anlaşmada ‘suç ortağı’ olarak gördüğünü gösterdiğini söyledi.
‘FRANSA BU ÜLKELERİN ÇIKARLARINA SALDIRACAK’
Lord Ricketts, “Fransa şimdi ABD ve Avustralya büyükelçilerini geri çağırıyor ancak ilginçtir, İngiltere’deki elçisini çağırmadı” ifadelerini kullandı ve ekledi: “Fransa’nın, üç ülkenin de çıkarlarını hedef alacak hamleler yapması beklenmeli.”
Le Drian, büyükelçilerin geri çağırılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu istisnai karar, Avustralya ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından 15 Eylül’de yapılan duyuruların sonucu olarak meşru bir karardır” dedi.
AVUSTRALYA, FRANSA’NIN KARARINI ‘ÜZÜNTÜYLE KARŞILADI’
Avustralya Dışişleri Bakanı Marise Payne’in bir sözcüsü şu açıklamayı yaptı: “Fransa’nın Saldırı Sınıfı projesine ilişkin kararı takiben Avustralya Büyükelçisini istişareler için geri çağırma kararını üzüntüyle karşıladık.
“Avustralya, Fransa’nın ulusal güvenlik çıkarlarımıza uygun olarak alınan kararımızdan duyduğu derin hayal kırıklığını anlıyor.
“Avustralya, özellikle Hint-Pasifik’te önemli bir ortak ve istikrara hayati katkıda bulunan Fransa ile olan ilişkisine değer veriyor. Bu değişmeyecek.
“Ortak değerlere dayalı, ortak çıkarlarımız olan birçok konuda Fransa ile yeniden bir araya gelmeyi dört gözle bekliyoruz.”
‘FIRSATÇI’ İNGİLTERE
Bir Fransız diplomatik kaynak da İngiltere’yi eleştiri yağmuruna tuttu Reuters’e şunları söyledi: “İngiltere bu operasyona fırsatçı bir şekilde eşlik etti.
“Ne düşüneceğimizi ve bundan ne gibi sonuçlar çıkaracağımızı bilmek için, Paris’te büyükelçimize danışmamıza gerek yok.”
MACRON HABERİ MEKTUPLA ALDI
Üst düzey bir Fransız diplomat ise Associated Press’e verdiği demeçte, Macron’un Çarşamba sabahı Avustralya Başbakanı Scott Morrison’dan alt anlaşmanın iptalini bildiren bir mektup aldığını söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanı ‘neler olduğunu sormak için’ ilk iş Washington’a ulaştı ancak birkaç saat sonra, ABD Başkanı Joe Biden iki önemli müttefikle bir video konferansta anlaşmayı duyurdu.
İngiltere, ABD ve Avustralya arasındaki Aukus savunma paktı, Çin’in Hint-Pasifik bölgesinde artan askeri iddiasına karşı koyma girişimi olarak görülüyor.
‘FRANSIZ TEKNOLOJİSİ ÇİN’İ DURDURMAYA YETMEZ’
Konuya yakın savunma kaynakları, Avustralya’nın, Fransa’dan almayı kabul ettiği denizaltıların Çin’in oluşturduğu tehdidi savuşturmak için yeterli olmadığına karar verdiğini söyledi.
Bunun yerine, daha hızlı ve daha iyi gizlenme kabiliyeti olan ve düzenli yakıt ikmaline ihtiyaç duymayan, nükleer enerjili olanları istediler.
GİZLİ TOPLANTILAR SONUCU ALINDI
Kararın bir dizi gizli toplantı sonrası alındığı belirtilirken, olaydan haberdar olanlara, gizli tartışmalardan grup dışında söz etmeyeceklerine dair bir belge imzalamaları emredildiği söyleniyor.
Pekin yönetimi, girişimi ‘son derece sorumsuz’ ve bölgesel barış ve istikrar için bir tehdit olarak hızla kınadı.
‘SIRTIMIZDAN BIÇAKLANDIK’
Le Drain Perşembe günü bu anlaşma iptalinin duyurulmasının ardından, kararı ‘arkadan bıçaklama’ olarak nitelendirdi ve şu sözlerle tepki gösterdi: “Avustralya ile bir güven ilişkisi kurduk ve bu güvene ihanet edildi. Bu müttefikler arasında yapılmaz.”
Fransa, Amerikan Devrimi sırasında ülkeye verdiği destekten itibaren, ABD’nin en uzun süreli müttefiki konumunda.
Kaynak: CNN Türk
