Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raporunda “Ülkücüler Terörist” İması
Avrupa Parlamentosu, 19 Mayıs 2021 tarihinde AP Genel Kurulu’nda 64’e karşı 480 üyenin oyuyla kabul edilen 2019-2020 Türkiye raporunda, Avrupa Birliği (AB)’nden Ülkücü hareketin AB ülkelerinde yasaklanmasının incelenmesini istedi. Raporda “ırkçı ve aşırı sağcı” olarak tanımlanan Ülkücü hareketin “Sadece Türkiye’de değil aynı zamanda AB üyesi ülkelerde de kaygı verici şekilde ilerlediği” ifade edildi.
MHP ile yakınlığına vurgu yapılan, “AB terör örgütleri listesine eklenmesi” ve AB içindeki örgütlenmesinin yasaklanması için inceleme başlatılması istenen hareketin “özellikle Kürt, Ermeni veya Yunan kökenliler ve muhalif olarak gördükleri her şahıs için tehdit oluşturduğu” vurgulandı.
Avusturya’da Bozkurt İşareti Yasaklandı
Avusturya’da Aralık 2018’de Meclis’te kabul edilen sembol yasası, yasalaşma sürecini tamamlayarak, 1 Mart 2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Ülkede 2015’te DEAŞ ve El Kaide gibi terör örgütlerinin propagandalarını önlemek amacıyla hayata geçirilen sembol yasası, Müslüman Kardeşler, HAMAS, Lübnan’daki Hizbullah’ın askeri kanadı, terör örgütü PKK, Hırvat milliyetçi USTAŞA gibi gruplara ait sembol ve işaretler de dâhil edilerek genişletildi.
Ülkücülere ait Bozkurt işareti ve hilal gibi sembollerin yasaklanmasını da içeren yasaya aykırı davrananlara 4 bin avroya kadar para veya bir ay hapis cezası verilebilecek. Yasağın tekrar edilmesi durumunda 10 bin avro veya 6 hafta hapis cezası öngörülüyor.
Fransa’da Bozkurtların Tüm Faaliyetleri Yasaklandı
Fransa’da, Bozkurtlar adı altında resmi bir örgütlenmeye gitmemiş olsalar da Ülkücülerin tüm faaliyetleri “aşırı milliyetçi” ve “paramiliter” bir hareket oldukları gerekçesiyle, 2020 yılında alınan Bakanlar Kurulu kararıyla yasaklandı. Söz konusu karar Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Bir kişi ya da gruba karşı herhangi bir etnik gruba bağlantısı ya da bağlı olmaması sebebiyle, kökenleri sebebiyle, nefret, ayrımcılık ve şiddete yol açan silahlı sokak gösterileri yapmayı” yasaklayan maddesine ve Fransa yasalarına dayandırıldı.
Fransa’da Vienne ve Lyon şehirlerinde 2020 yılında Ermenilere ve Ermeni Soykırımı Anıtına saldıran Ülkücüler ardından şehir ve çevresinde Ermenilerin yoğun olarak yaşadığı mahallelere tekbir sesleri eşliğinde yürüyüş gerçekleştirmek istemiş ve polis müdahalesiyle karşılaşmıştı. Lyon’daki olaylarda Ülkücülerin Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adının baş harfleri olan “RTE” ve “Loups Gris” (Bozkurtlar) ifadelerini sprey boya ile duvara yazdıkları görüntüler Fransız kamuoyunda uzun süre tartışılmıştı.
Siyaset bilimci ve Türkolog Elise Massicard, MHP ile bağlantılı bir gençlik derneği olsa da içlerinde AKP’lilerin de olduğunu vurguladığı Bozkurtları “Avrupa’da yapılacak kirli bir iş olduğunda veya gözdağı vermek gerektiğinde, onlar ön plana çıkıyor” şeklinde tasvir ediyor.
Ülkede yasaklama kararının alınmasında sosyal medyada Ermeni toplumuna karşı saldırı çağrısı yapan Bozkurtlar üyesi Ahmet Çetin’in paylaşımlarının etkili olduğu da ifade ediliyor. Ahmet Çetin, Ağustos 2020’de Instagram hesabından yaptığı bir canlı yayında, “Türkiye hükümeti bana aylık 2 bin Euro ve silah versin Fransa’nın neresinde olursa olsun gerekeni yaparım” diye konuşmuştu. Sosyal medya paylaşımının ardından hakkında yasal işlem başlatılan Ahmet Çetin “şiddete veya ırksal nefrete teşvik” suçundan ertelenebilir dört ay hapis cezası ve bin Euro’luk para cezasına çarptırılmıştı. Bourg-en-Bresse mahkemesi ayrıca Çetin’in 5 yıl boyunca seçilme hakkını da askıya almıştı.
ABD’de Bozkurtlar’a Yönelik Terör İncelemesi
Avrupa’da uzun süredir gündemde ön sıralarda yer alan “ülkücü tehdit” ABD’de de geçtiğimiz günlerde tartışmaya açıldı. ABD Temsilciler Meclisi’nin Kurallar Komitesi Nevada Eyalet Temsilcisi Dina Titus’un “Bozkurtlar”a ilişkin hazırladığı “terör örgütü olup olmadığının incelenmesi” konulu önergesini de içeren 2022 ABD Ulusal Savunma Yetki Yasası Temsilciler Meclisi tarafından kabul edildi.
Dina Titus tarafından sunulan raporda ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan 180 gün içinde Kongre’ye sunulmak üzere “ABD, müttefikleri ve uluslararası ortaklarının çıkarlarına karşı aktivitelere dair Ülkü Ocakları olarak da bilinen Bozkurtların detaylı faaliyetleri; yabancı terör örgütü kriterlerini karşılıyorlar mı, bunu belirleyecek bir değerlendirme ve sonuç olarak yabancı terör örgütü olmadıkları kanaatine varılırsa da hangi kriterleri karşılamamış olduklarını izah eden detaylı bir açıklama” isteniyor.
Ülkücülere Terörist Soruşturmaları/Kararları Neyin Habercisi
Ülkücü hareketin ABD’deki nüfuzu Avrupa ülkelerinde olduğu kadar fazla olmasa da 11 Eylül saldırıları sonrası ABD’de radikal dini motifli terörist örgütlenmeler ve radikal göçmen yapılarına karşı artan hassasiyetin, ABD’yi iç güvenlik bağlamında daha rijit politikaları tercih etmeye zorladığı bu dönemde Ülkücüleri de bir tehdit olarak görmeye kanalize ettiğini söyleyebiliriz.
Ayrıca Türkiye-ABD ilişkilerinin dönem dönem gerginleşmesiyle, bu hamlenin arkasında ABD’nin Türkiye’ye karşı yeni tutumunu da açıktan görmek mümkün. Bu hamleyi, bir nevi AKP’nin MHP ile ittifak sürecinde daha da milliyetçi bir rota izlemesine karşı bir girişim olarak da görmek mümkün.
Her şeyden önce tarihi perspektifte Türkiye’deki faaliyetleri ve sonrasında Avrupa’da yarattığı korku ikliminden ötürü, kamu güvenliğini tehlikeye atması gibi faktörlerin de etkisiyle ABD’de de hakkında “terör örgütü” incelemesi başlatılan Ülkücülerin bu durumu, aslında bizlere bugünün muktedirlerinin yakın gelecekte karşılaşacağı muameleyi görmeye yönelik önemli ipuçları veriyor.
ABD ve Avrupa’da Türkiye Hükümeti’nin gayri resmi “paramiliter” güçlerine “terörist” yakıştırması yapılması ya da yasal olarak faaliyetlerinin yasaklanması yakın gelecekte Türkiye siyasi yelpazesinde meydana gelecek köklü değişikliklerin ayak sesleri olarak da yorumlanabilir.
Ülkücülere karşı Orta Doğu ve Orta Asya’da takınılan tutumu da ayrı bir yazıda inceleyelim.
