PUGAT Haber-Analiz / Mehmet Kılıçparlar
Geçtiğimiz günlerde Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden’ın aralık ayının ilk yarısında Kongre’den geçen 2022 mali yılı için 768 milyar dolarlık savunma harcamasına izin veren Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nı (NDAA) onayladığı belirtildi.
740 milyar doları Savunma Bakanlığı bütçesi, 27.8 milyar doları Enerji Bakanlığı bünyesindeki savunma harcamaları ve 0.4 milyar doları diğer savunma harcamaları için olmak üzere toplam 768.2 milyar dolarlık devasa savunma bütçesi, Biden’ın imzasıyla yasalaştı.
Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası, 7 Aralık’ta Temsilciler Meclisinde, 15 Aralık’ta ise Senato’da onaylandıktan sonra Başkan Joe Biden’ın onayına sunulmuştu.
NDAA’da Neler Var?
Askeri personel maaşlarına yüzde 2.7 oranında zam öngören yasada ayrıca ABD Ordusundaki cinsel saldırı, aşırıcılık ve ırkçılıkla mücadele gibi birçok yapısal ve idari dönüşüm maddeleri de bulunmakta.
Rusya’ya Karşı Ukrayna Desteklenmeye Devam Edilecek
Sınırlarına Rus ordusu tarafından yığınak yapılan Ukrayna’ya yönelik askeri destek miktarını yıllık 250 milyondan 300 milyon dolara çıkaran yasa, Rusya’ya karşı kurulan ve “Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi” olarak adlandırılan platforma 4 milyar dolar kaynak aktarılmasını, Baltık ülkelerine 100 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasını içeriyor.
Yasa ayrıca ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinden sonra ABD ordusunun Afganistan’da bulunduğu 20 yıllık süreci incelemek üzere bağımsız Afganistan Savaş Komitesi’nin kurulmasını da öngörüyor.
Çin’in Uygur Soykırımına Karşı Kısmi Boykot Kararı Alındı
Yasa, Çin’e karşı kurulan “Hint-Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi’ne” de 7.1 milyar dolar kaynak ayırırken; Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde üretilen ürünlerin Savunma Bakanlığı tarafından alınmasını yasaklıyor.
Bölgede “Çin’in askeri adımlarının yakından takip edilmesini” öngören yasa, Tayvan ile işbirliğinin artırılarak devam etmesini ve Tayvan ordusunun “modern kalmasının sağlanmasını” talep ediyor.
Suriye ve Irak
NDAA’da, Irak ve Suriye ile ilgili birkaç madde yer alıyor.
Irak güvenlik güçlerinin yanı sıra YPG ile ilişkili olan Demokratik Suriye Güçleri’ne (DSG) desteğe devam edilmesini öneren yasa, ABD Başkanı Biden’ın Suriye’ye yönelik “kapsamlı bir strateji sunmasını” talep ediyor.
Türkiye ve Azerbaycan Maddeleri de Eklendi
Senatör ve Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez’in NDAA’ya ek olarak sunduğu Türkiye’nin Silahlı İnsansız Hava Aracı (SİHA) programını yakın takibe alma ve Azerbaycan’a yapılan yardımların kesilmesini önleyen muafiyetin kaldırılmasına ilişkin tasarılar da NDAA’ya eklendi.
Yunanistan İle İlişkiler Artırılacak
Menendez ile Florida Senatörü Marco Rubio tarafından ek olarak sunulan “ABD-Yunanistan Savunma ve Parlamentolar Arası Ortaklık Yasası” başlıklı tasarı da NDAA’ya eklendi.
Yasada, Yunanistan’ın askeri modernizasyonuna tam destek verilmesi, yeni Amerikan askeri ekipmanlarının satışının onaylanması ve hızlandırılması, Güney Kıbrıs – Yunanistan – İsrail – ABD iş birliğinin genişletilmesi hususlarına da yer verilmiş bulunmakta.
Yunanistan’ın ABD’den F-35 savaş uçağı tedarik etmesi durumunda ABD Başkanı’nın tedarik ve teslim süreci hızlandırma yetkisinin bulunması da yasada yer alan maddeler arasında bulunuyor.
ABD, Türkiye’nin S400 Hava Savunma Sistemini almak istemesinden sonra Yunanistan’a ilave binlerce araçlık askeri yığınak yapmış, ülkede bulunan üs sayısını arttırma kararı almıştı. Bu da ABD’nin Türkiye’yi artık stratejik ortak olarak görmediği yorumları yapılmasına sebep olmuştu.
Türkiye’nin 2022 Yılı Savunma Bütçesi 16 Milyar Dolar
Türkiye’nin ise 2022 Yılı Savunma Bütçesinde 2021 yılına göre yaklaşık yüzde 30’luk bir artışa gidilerek, bütçe 181 Milyar TL (16 Milyar Dolar) olarak belirlendi. Bu rakam ABD’nin savunma bütçesinin yaklaşık % 2’si kadardır. Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılması, F-16’ların modernizasyonunun yaptırılamaması, Yunanistan’ın desteklenmesi, Suriye’de YPG’nin meşru görülmesi ve desteklenmesi gibi nedenlerden dolayı 2022 yılında da Türkiye ile ABD arasında yakın ilişki kurulamayacağını söylemek zannediyorum abartılı bir değerlendirme olmayacaktır.
