Türkiye’nin % 60’ı Aptal mıdır?
Türkiye’de genellikle seçimlerden sonra Aziz Nesin’in “Türk milletinin % 60’ı aptaldır” sözü gündeme gelir ve bu söz, oy verdiği aday seçilmeyen grup tarafından sosyal...
Toplulukları Galeyana Getirme Yöntemi: İnsandışılaştırma
İnsanlar günlük hayatta yapmayacakları davranışları bir grup veya topluluk içinde kolaylıkla sergileme eğiliminde olabilmektedirler. “Grubun” birey üzerindeki etkisi ortadan kalktığında, yani birey kendi ile...
Entelektüel Kapasite (1) Yıllardır Tırpanlanan Entelektüel Kapasitemiz
Hayat kalitesini artırmak ve toplumu iyileştirmek bilimin amaçları arasındadır. Fakat sanki sırf bu amaçlar gerçekleşmesin diye, geçmişten günümüze bir takım politikacılar ve hükümetler sosyal...
Otoyolda Namaz ve Maneviyat Güvenliği Sorunu
Maneviyattan arınmış bir din anlayışı neticesinde ortaya çıkan eylemler sadece bireysel değil toplumsal boyutları da olan ciddi bir güvenlik sorunudur.
Geçtiğimiz günlerde görüntüleri sosyal medyada...
Zihnimizin Antivirüs Programı: Durumsal Farkındalık (1)
Birey ve toplum, bilinçaltının savunmasız sınırlarından içeriye girmek için fırsat bekleyen mütecaviz unsurlara karşı, sağlam ve etkin gözetleme kulelerine şiddetle ihtiyaç duymaktadır. Adeta bir...
Entelektüel Kapasite (3) Teşhis ve Çözüm Önerileri
Önceki iki bölümde ana başlığımıza dair çeşitli kavramları irdeledik, bilimsel veriler ortaya koyduk, iktidarın yıllardır toplumu ve gelecek nesilleri nasıl ve neden cehalet çıkmazına...
Yalan Labirentinde Gerçekleri Keşfetme Sanatı
İnsanlığın varoluşundan beri, yalan ve gerçek arasındaki ince çizgi sürekli insanların zihnini meşgul etmiştir. Toplumsal ilişkilerden politik arenaya kadar, yalanın izlerini sürmek, gerçeği aydınlatmak...
Mağdur
Mağdura ve mağduriyete dair düşünceleri sistematize ederken birçok hipotez oluşturmak mümkündür. Hipotezleri desteklemek için kurulacak her cümleyi, o hipotezi doğrulamak ya da yalanlamak için...
Suskunluğun Gizemi Konforu ve Bedeli
Suskunluğa büyük anlamlar yükleyen bir medeniyetin evlatlarıyız. Söz gümüşse, sükût altındır. Sükût ikrardan gelir… Hafızamızı zorlasak onlarcasını sayabileceğimiz, susmayı yücelten özlü sözlerimiz var. Aslına...
Zihnimizin Antivirüs Programı: Durumsal Farkındalık (4) Görsel Medya ve Teyit Yanlılığı
Yazımızın da çıkış noktasını oluşturan iletişim vasıtalarından olan görsel ve yazılı medya, durumsal farkındalık mekanizması ile en etkili sonuç alabileceğimiz yerlerden birisidir. Örneğin, karşımızda...
Zihnimizin Antivirüs Programı: Durumsal Farkındalık (3) Kavrama ve Mukayese
Durumsal Farkındalığın ikinci ana bölümüne geçmeden hatırlatmakta fayda var. Birinci bölüm doğru bir şekilde yerine getirilmeden devamında yapılan gayretler bir şey ifade etmeyecektir.
İkinci bölümün...
Kolektif Bilinç (4) Değerler Sistemi ve Hatalı Kodlamalar
Kolektifin bilincin inşasında ortak değerler sisteminin ne denli önemli olduğundan sıklıkla bahsedildi. Bu bölümde, söz konusu değerler manzumesinin oluşumunda dikkat edilmesi gereken birkaç hassas...
Zihnimizin Antivirüs Programı: Durumsal Farkındalık (2) Zihinsel Resim ve Algıda Seçicilik
Birçoğumuz, “İki resim arasındaki 7 farkı bulunuz,” türünden bulmacalar çözmüşüzdür. Genellikle bulmaca çözülürken resimlerden birisi referans alınır ve diğer resimdeki farklılıklar bulunur. Durumsal Farkındalık...
İnsan Neyden Korkmalı?
İnsanlardan, mesela diktatör ruhlu yöneticilerden korktuğumuz kadar, insan olmanın gereklerini yerine getiremiyor olmaktan korkuyor muyuz? Hayır!
Peki, bu korkusuzluk hali, vicdanlarımızda bir ürperti oluşturuyor mu?...
Mağdur (ve) Hukuk
Mağduriyet her zaman hukukun alanı içerisinde ele alınabilecek bir konu mudur? İlk anda öyleymiş gibi görünür. Zira hukuk metinleri çok kere suçtan zarar göreni...
Kurtuluş Mafyanın Haykırmasında mı, Halkın (Durumsal) Farkındalığında mı?
Gelişen teknoloji ve iletişim vasıtaları ile bilgiye ulaşmak her zamankinden daha fazla kolaylaşmıştır. Ancak bu kolaylık, bilginin kaynağının ve güvenilirliğinin tespitinde bir takım zorlukları...
Kolektif Bilinç (1) Toplumsal Antikorumuz
Harp tarihi okurları iyi bilir ki, hiçbir zaman, tek bir askerin eline alacağı tüfek ve teçhizatla yapacağı münferit hareketler, topyekûn bir savunma için fazla...
Kolektif Bilinç (2) Ahlaki Değerler ve “Bana Dokunmayan Yılan Bin Yaşasın”...
“Kolektif Bilinç” kavramının tarihsel çıkış noktasını göz önüne aldığımızda, sosyolojik anlamda önemli bir boşluğu doldurduğunu görürüz. Bu noktada şu soruları dikkate alalım:
Demokrasi, insan hakları,...
Korkunun Sıradanlığı
Son günlerde korku kavramı üzerinden bir tartışmadır aldı başını gidiyor.
Çoğu zaman korkularımızı bireysel kaygılarımızın ötesine taşıyamıyoruz. Önü alınamayan toplumsal sorunlara dair herkesin bir düşünce...
Mağduriyetin Sıradanlığı ve Kanıksanmışlığı
Mağduriyetin bireysel hikâyesi, kişilerarası ilişkiler etrafında örgülendiğinde, bireyde oluşturduğu travmanın göstergeleri nispeten somut ve ölçülebilir niteliklere sahiptir. Bu ilişkinin aktörleri (her iki yönü için...
Siyaset Mühendisliğinin Dünü ve Bugünü
Siyaset, zamanın acımasız biçimde değişime uğrattığı bir yönetim ve iletişim alanı. Herkesin bildiği, daha doğrusu bildiğini zannettiği, oysa gerçekte birçoğumuzun inceliklerine vakıf olamadığı bir...
Entelektüel Kapasite (2) Sorgulayan Toplum ve İktidarın Karnesi
Liyakatsiz yöneticiler, sorgulayan ve körü körüne itaat etmeyen toplumlarda kendilerine rahat edecekleri bir görev alanı bulamazlar. Bu sebeple, donanımlı, ne istediğini bilen, farklı kaynaklardan...
Kolektif Bilinç (3) Kurşun Geçirmez Zırh
Kolektif bilincin vücudumuzdaki bağışıklık sistemine benzer mekanizmaları mevcuttur. Örneğin, Lenf bezleri (Lenf düğümleri), enfeksiyon ve hastalıklara karşı vücudun savunma sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu...
Diktatörlük Yolu
Herhangi bir makamı elde eden kişiler, bulundukları makamı kolay kolay terk etmek istemezler. Özellikle doğu toplumlarında ve demokrasiden uzak Afrika toplumlarında. Eğer buralardaki yöneticiler...
Günlük Hayatta Yalanları Anlama Kılavuzu
Geçtiğimiz günlerde vefat eden eski istihbaratçı Mehmet Eymür, bir röportajda kendisine sorulan soru üzerine “MİT için çalışan gazetecileri iyi bir tahlil ile anlayabilirsiniz.” der.
Eymür,...
Yelena Osipova Olabilmek
İnsanlık her geçen gün farklı bir şiddete, savaşa, baskı veya hukuksuzluğa şahit oluyor. Şimdilerde hepimizin gündeminde olan Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal girişimine herkesin farklı...
Yalanın İcadı
“The Invention of Lying” (Yalanın İcadı) filmi, 2009 yapımı bir komedi filmidir. Film, alternatif bir gerçeklikte geçmektedir ve bu gerçeklikte insanlar yalan söyleme yeteneğine...
Kelimelerin Büyülü Dansı: Doğrularla Kandırılabilirsiniz
Bir gün yaşlı bir kadın balıkçıya gider. “Evladım balıklar taze mi?” diye sorar. Balıkçı da “Canlı teyzem canlı.” diye karşılık verir. Bunun üzerine yaşlı...